🌍 Obowiązek udzielania pierwszej pomocy w Europie – jak wygląda w innych krajach na tle Polski?

Obowiązek udzielania pierwszej pomocy w Europie – jak wygląda w innych krajach na tle Polski

⚖️ Wstęp: Czy wszędzie w Europie musisz udzielić pomocy?

Choć pierwsza pomoc ma uniwersalne znaczenie, przepisy dotyczące obowiązku jej udzielenia różnią się w zależności od kraju. Polska uznaje ją za obowiązek prawny, podobnie jak wiele innych państw UE – jednak zakres, odpowiedzialność i praktyka bywają bardzo różne. Przeczytaj jak w innych europejskich krajach wygląda obowiązek udzielania pierwszej pomocy.

🇵🇱 Polska – obowiązek pod groźbą kary

W Polsce obowiązek ten wynika z art. 162 § 1 Kodeksu karnego.

Nieudzielenie pomocy osobie w stanie zagrożenia życia, bez narażania siebie, podlega karze do 3 lat pozbawienia wolności.

W praktyce:

✅ wystarczy zadzwonić na 112,

✅ jeśli to możliwe – zabezpieczyć miejsce, udzielić RKO, zastosować pozycję bezpieczną. Nie trzeba być ekspertem – działać należy w granicach możliwości.

🌍 Obowiązek udzielania pierwszej pomocy w wybranych krajach Europy

🇩🇪 Niemcy – obowiązek i konsekwencje karne

W Niemczech obowiązek pomocy reguluje § 323c StGB (kodeks karny).

Brak pomocy grozi grzywną lub więzieniem do 1 roku.

✔️ Nawet osoby prywatne muszą reagować – choćby przez wezwanie służb.

✔️ Co ciekawe, posiadanie certyfikatu pierwszej pomocy jest obowiązkowe przy wyrabianiu prawa jazdy.

🇫🇷 Francja – surowe kary, szeroka definicja obowiązku

Francuski Kodeks karny (art. 223-6) przewiduje:

Kara do 5 lat więzienia i 75 000 euro grzywny, jeśli nie udzielisz pomocy.

👥 Obowiązek ten jest bardzo szeroko interpretowany – dotyczy także sytuacji, gdzie można pomóc pośrednio (np. wezwać służby).

❗ W szczególnych przypadkach, nawet brak reakcji na informacje znalezione w internecie (np. na transmisję na żywo wypadku) bywa rozpatrywany pod kątem prawnego zaniechania.

🇨🇿 Czechy – obowiązek pod warunkiem braku zagrożenia

W Czechach, zgodnie z Kodeksem karnym (§ 150):

Brak pomocy w sytuacji zagrożenia życia lub zdrowia to przestępstwo zagrożone karą do 2 lat pozbawienia wolności.

Podobnie jak w Polsce, pomoc należy udzielić tylko, jeśli nie naraża to zdrowia osoby pomagającej.

🇸🇪 Szwecja – brak formalnego obowiązku

W Szwecji nie istnieje bezpośredni przepis zobowiązujący obywatela do udzielenia pomocy. Ale...

➡️ osoby zawodowo zobowiązane (ratownicy, lekarze) mają obowiązek interwencji,

➡️ zaniechanie pomocy może być podstawą oskarżenia moralnego i cywilnego,

➡️ społecznie oczekuje się reakcji – działa tu tzw. presja obywatelska.

🇳🇴 Norwegia – przepisy podobne do polskich

W Norwegii obowiązuje ustawa o zdrowiu publicznym – osoby obecne przy wypadku mają obowiązek działania. Pomoc może oznaczać:

✔️ wezwanie służb,

✔️ zabezpieczenie miejsca zdarzenia,

✔️ udzielenie wsparcia słownego lub emocjonalnego. Brak reakcji grozi odpowiedzialnością karną – szczególnie jeśli skutki są poważne.

🇬🇧 Wielka Brytania – brak ogólnego obowiązku

W Anglii i Walii nie istnieje ogólny prawny obowiązek udzielenia pomocy. Ale uwaga:

❗ Jeśli rozpoczniesz działania ratunkowe, musisz kontynuować je odpowiedzialnie.

❗ Brak pomocy w sytuacji zawodowej (np. nauczyciel, ratownik) może skutkować poważnymi konsekwencjami prawnymi.

🇫🇮 Finlandia – obowiązek moralny i cywilny

Fińskie prawo wymaga reakcji – choćby poprzez wezwanie pomocy. Brak jakiejkolwiek reakcji w sytuacji zagrożenia może być traktowany jako niedopełnienie obowiązku społecznego. W praktyce sądy rzadko stosują sankcje, ale społeczne potępienie bywa silniejsze niż prawo.

📊 Porównanie przepisów – tabela

Kraj	Obowiązek pomocy	Konsekwencje za brak reakcji
Polska	✅ TAK	Do 3 lat więzienia
Niemcy	✅ TAK	Do 1 roku więzienia
Francja	✅ TAK	Do 5 lat i 75 000 € grzywny
Czechy	✅ TAK	Do 2 lat
Szwecja	❌ NIE	Brak – tylko moralna odpowiedzialność
Norwegia	✅ TAK	Możliwa odpowiedzialność karna
Wielka Brytania	❌ NIE	Odpowiedzialność zawodowa lub cywilna
Finlandia	⚠️ CZĘŚCIOWO	Potępienie społeczne, rzadko kara

🧠 Wnioski

🔹 Większość krajów europejskich wymaga reakcji na sytuację zagrożenia życia.

🔹 Francja i Niemcy mają jedne z najbardziej surowych przepisów.

🔹 Szwecja i UK polegają bardziej na odpowiedzialności moralnej.

🔹 W Polsce obowiązuje zasada: „pomagaj w granicach możliwości – albo dzwoń po pomoc”.

🧯 Czy wiedziałeś, że...?

✅ W Niemczech za nieudzielenie pomocy możesz stracić prawo jazdy.

✅ We Francji obowiązek pomocy dotyczy także wypadków… online.

✅ W Czechach nieudzielenie pomocy to przestępstwo niezależnie od miejsca – również w domu!

Masz pytania? Potrzebujesz pomocy w BHP?

 📞 Skontaktuj się z nami – pomożemy Ci zadbać o każdego pracownika.

✉️ biuro@pawlas.eu

 Więcej ciekawych informacji na naszym blog'u