🆘 Pierwsza pomoc krok po kroku: Schemat ABCD w praktyce
- Monika Pawlas
- 2 lip
- 2 minut(y) czytania
Zaktualizowano: 3 lip

❓ Co to jest schemat ABCD?
Schemat ABCD to ustandaryzowany model postępowania ratowniczego stosowany przez służby medyczne, ratowników i osoby udzielające pierwszej pomocy. Pomaga działać szybko, metodycznie i bez pomijania kluczowych kroków.
🧠 Airway – drożność dróg oddechowych
💨 Breathing – oddychanie
❤️ Circulation – krążenie
👁️ Disability – ocena stanu neurologicznego
🔎 Dlaczego warto znać schemat ABCD?
✅ Minimalizuje ryzyko błędu
✅ Ułatwia podejmowanie decyzji w stresie
✅ Jest zgodny z wytycznymi Europejskiej Rady Resuscytacji
✅ Może uratować życie – każda sekunda ma znaczenie
🅰️ A – Airway / Drożność dróg oddechowych
📌 Pierwszy krok to ocena i udrożnienie dróg oddechowych:
Co sprawdzamy?
Czy poszkodowany mówi lub reaguje?
Czy coś blokuje drogi oddechowe (np. język, wymiociny, ciało obce)?
Co robimy?
Otwieramy usta i odchylamy głowę do tyłu (manewr czoło–broda)
Usuwamy widoczne ciała obce (jeśli są dostępne i bezpieczne do usunięcia)
🔴 Jeśli drogi oddechowe są zablokowane – nie przechodzimy dalej!
🅱️ B – Breathing / Oddychanie
📌 Po udrożnieniu dróg oddechowych oceniamy oddech:
Jak to zrobić?
Patrz: czy klatka piersiowa się unosi
Słuchaj: przyłóż ucho do ust poszkodowanego
Czuj: czy czujesz oddech na swoim policzku
⏱️ Czas oceny: max. 10 sekund
Co robimy?
✅ Jeśli oddycha: układamy w pozycji bocznej bezpiecznej
❌ Jeśli nie oddycha: rozpoczynamy resuscytację (RKO) – przechodzimy do punktu C
🅲️ C – Circulation / Krążenie
📌 Oceniamy oznaki krążenia – tętno, kolor skóry, krwawienie:
Co robimy?
U osób nieprzytomnych rozpoczynamy uciski klatki piersiowej:
▶️ 30 uciśnięć + 2 wdechy ratownicze (jeśli posiadasz maseczkę do RKO)
▶️ Tempo: 100–120/min
▶️ Głębokość: 5–6 cm
Jeśli osoba krwawi intensywnie, zatamuj krwotok:
🩸 ucisk bezpośredni,
🩹 opatrunek uciskowy,
💪 uniesienie kończyny.
🅳 D – Disability / Ocena stanu neurologicznego
📌 Oceniamy świadomość, reakcje neurologiczne, stan przytomności:
Skala AVPU:
A – alert (przytomny)
V – reaguje na głos
P – reaguje na ból
U – nieprzytomny
🧠 Sprawdź też:
nierówne źrenice
reakcję źrenic na światło
czy osoba reaguje na dotyk lub polecenia
🛑 Jeśli nie ma oznak życia – kontynuuj RKO do czasu przyjazdu zespołu ratunkowego.
🧯 Co dalej po ABCD?
✅ Wezwij pomoc – 112 lub 999
Podaj:
Co się stało
Ile osób poszkodowanych
Gdzie dokładnie
Jakie działania zostały już podjęte
📲 Nie kończ rozmowy pierwszy!
🧠 Wskazówki i dobre praktyki
📦 Zawsze miej przy sobie rękawiczki i maseczkę CPR
📍 W pracy i w domu – znajdź lokalizację najbliższej apteczki
📚 Przejdź szkolenie z pierwszej pomocy – praktyka czyni mistrza
⛑️ Utrwal ABCD jako refleks warunkowy – działa automatycznie w stresie
📌 Podsumowanie – schemat ABCD w pigułce
Krok | Znaczenie | Działanie |
🅰️ Airway | Drożność dróg oddechowych | Odchyl głowę, usuń przeszkody |
🅱️ Breathing | Oddychanie | Oceń, rozpocznij RKO jeśli brak |
🅲️ Circulation | Krążenie | Uciski, kontrola krwotoków |
🅳 Disability | Neurologia | Ocena świadomości, źrenic, reakcji |
👉 Masz pytania? Potrzebujesz pomocy w BHP?
📞 Skontaktuj się z nami – pomożemy Ci zadbać o każdego pracownika.
Więcej ciekawych informacji na naszym blog'u
Comments