🆘 Ostra reakcja alergiczna – jak postępować przy anafilaksji?
- Monika Pawlas
- 29 paź
- 2 minut(y) czytania
⚠️ Czym jest anafilaksja (ostra reakcja alergiczna)?
Anafilaksja to nagła, ostra reakcja alergiczna, która może doprowadzić do zatrzymania krążenia i oddechu. Najczęściej występuje po kontakcie z alergenem, takim jak:
🐝 jad owadów błonoskrzydłych (osa, pszczoła, szerszeń),
🥜 orzechy, mleko, jaja, owoce morza,
💊 leki (np. penicylina, leki przeciwbólowe),
🌳 pyłki roślin, sierść, lateks.
To stan bezpośredniego zagrożenia życia – liczy się każda sekunda!
🔍 Objawy anafilaksji – jak je rozpoznać?
Objawy mogą pojawić się kilka minut po kontakcie z alergenem, a czasem po godzinie. Im szybciej narastają, tym większe ryzyko.
Objawy skórne i ogólne:
🌡️ Uczucie gorąca i niepokoju
🔴 Pokrzywka, swędzenie, zaczerwienienie
😰 Zawroty głowy, bladość, osłabienie
Objawy ze strony układu oddechowego:
😤 Świszczący oddech, duszność
🤧 Obrzęk języka, gardła, twarzy
🤐 Trudności w mówieniu, chrypka
Objawy ze strony układu krążenia:
❤️ Przyspieszone bicie serca
⬇️ Spadek ciśnienia krwi
😵 Utrata przytomności
🧯 Co robić przy podejrzeniu anafilaksji? – Pierwsza pomoc krok po kroku
✅ 1. Wezwij pogotowie – 112 lub 999
Poinformuj dyspozytora, że masz do czynienia z podejrzeniem anafilaksji – osobą w stanie zagrożenia życia.
✅ 2. Podaj adrenalinę – jak najszybciej
💉 Jeśli poszkodowany ma przy sobie automatyczny wstrzykiwacz z adrenaliną (np. EpiPen) – pomóż mu go podać.
Wstrzykuje się go do mięśnia uda (przednioboczna część uda), nawet przez ubranie.
✅ 3. Ułóż poszkodowanego
Jeśli jest przytomny i ma trudności z oddychaniem – pozycja siedząca lub półsiedząca.
Jeśli jest blady, słaby, osłabiony – pozycja leżąca z nogami uniesionymi.
Jeśli jest nieprzytomny, ale oddycha – pozycja boczna bezpieczna.
✅ 4. Obserwuj funkcje życiowe
Sprawdzaj oddech, tętno, świadomość.
W razie zatrzymania krążenia – rozpocznij RKO: 30 uciśnięć i 2 wdechy.
❌ Czego NIE robić?
🚫 Nie podawaj jedzenia ani napojów – ryzyko zadławienia.
🚫 Nie zostawiaj poszkodowanego samego, nawet jeśli jego stan się poprawi.
🚫 Nie zakładaj, że objawy miną samoistnie – może dojść do nawrotu (reakcja dwufazowa).
💡 Jak działa adrenalina?
⏱️ Działa w ciągu kilku minut.
Rozszerza drogi oddechowe, poprawia ciśnienie krwi.
Hamuje obrzęk i reakcję immunologiczną.
Nie szkodzi – nawet jeśli zostanie podana „na wszelki wypadek”.
🎒 Co powinien mieć przy sobie alergik?
🆘 Automatyczny wstrzykiwacz z adrenaliną (EpiPen, Anapen, Emerade)
📝 Kartę informacyjna alergika
📱 Telefon z kontaktem ICE (In Case of Emergency), do osoby najbliższej
💊 Dodatkowe leki: leki przeciwhistaminowe, glikokortykosteroidy (w porozumieniu z lekarzem)
🏭 Anafilaksja a bezpieczeństwo w pracy
Pracodawcy powinni:
📋 Zapewnić szkolenia z pierwszej pomocy w nagłych reakcjach alergicznych,
🔍 Zidentyfikować pracowników z grupy ryzyka,
👷♂️ Przeszkolić zespół – każdy powinien wiedzieć, jak postępować z osobą w ostrej reakcji alergicznej.
🧠 Podsumowanie: życie zależy od Twojej reakcji
📌 Anafilaksja to stan bezpośredniego zagrożenia życia.
📌 Adrenalina ratuje życie – jeżeli poszkodowany ją posiada, jak najszybciej pomóż mu ją zaaplikować.
📌 Nie czekaj – reaguj natychmiast i wezwij pogotowie.
Każda minuta opóźnienia to większe ryzyko powikłań. Wiedza o tym, co robić przy anafilaksji, może uratować życie bliskiej osoby, współpracownika, a nawet nieznajomego.
Masz pytania? Potrzebujesz pomocy w BHP?
📞 Skontaktuj się z nami – pomożemy Ci zadbać o każdego pracownika.
Więcej ciekawych informacji na naszym blog'u
