🥼Ergonomia w pracy pielęgniarki – jak chronić kręgosłup i stawy?
- Monika Pawlas
- 5 sie
- 2 minut(y) czytania

Pielęgniarka to zawód wymagający dużego zaangażowania fizycznego – częste pochylanie się, podnoszenie pacjentów, długotrwałe stanie i wielogodzinna aktywność w niewygodnych pozycjach to codzienność w tym zawodzie. Niestety, nieergonomiczne warunki pracy prowadzą do przewlekłych problemów zdrowotnych – zwłaszcza z kręgosłupem, stawami i kończynami dolnymi.
1. Najczęstsze dolegliwości związane z brakiem ergonomii
Według danych medycznych i statystyk BHP najczęstsze problemy zdrowotne pielęgniarek wynikające z nieprawidłowej ergonomii to:
🔸 Bóle kręgosłupa lędźwiowego i szyjnego,
🔸 Zwyrodnienia stawów kolanowych i barkowych,
🔸 Przeciążenia nadgarstków,
🔸 Żylaki i obrzęki kończyn dolnych,
🔸 Urazy wynikające z dźwigania pacjentów lub sprzętu medycznego.
Są to tzw. choroby układu mięśniowo-szkieletowego, których można w dużej mierze uniknąć dzięki odpowiednim nawykom i narzędziom pracy.
2. Ergonomia przy łóżku pacjenta – bezpieczne podnoszenie i przemieszczanie
Podnoszenie pacjenta „na siłę” to najkrótsza droga do kontuzji. Warto stosować proste, ale skuteczne zasady:
✅ Przed podniesieniem pacjenta zaplanuj ruch – upewnij się, że masz wystarczająco miejsca i pomocy,
✅ Używaj siły nóg, nie pleców – uginaj kolana, trzymaj prosty kręgosłup,
✅ Zbliż się do pacjenta – nie pochylaj się z dystansu,
✅ Korzystaj z pomocy drugiej osoby lub podnośników (jeśli są dostępne),
✅ W miarę możliwości przesuwaj, nie podnoś – rolki, ślizgacze, maty przesuwne znacznie zmniejszają obciążenie pleców.
🛏️ Jeżeli łóżko jest regulowane – zawsze ustaw jego wysokość tak, by nie musieć się pochylać.
3. Organizacja stanowiska pracy – małe zmiany, wielka różnica
Otoczenie pracy powinno być dostosowane do fizjologii człowieka, nie odwrotnie.
Co warto zastosować:
🔹 Wózki medyczne z regulowaną wysokością i łatwym dostępem do sprzętu,
🔹 Regulowane fotele i stołki – umożliwiające zmianę pozycji podczas dokumentacji,
🔹 Odpowiednie oświetlenie – zmniejsza napięcie mięśni karku i oczu,
🔹 Podstawki i uchwyty na sprzęt medyczny – skracają czas wykonywania czynności i eliminują zbędne ruchy.
4. Obuwie i odzież – nie tylko komfort, ale i bezpieczeństwo
Praca w pozycji stojącej wymaga odpowiedniego obuwia i odzieży, która nie ogranicza ruchów i nie powoduje dodatkowego obciążenia.
🥿 Buty powinny być:
antypoślizgowe,
amortyzujące wstrząsy,
dopasowane do stopy,
na niskim, stabilnym obcasie lub płaskie.
👕 Odzież robocza powinna zapewniać swobodę ruchu i nie uciskać w pasie lub na ramionach.
5. Ćwiczenia i przerwy – regeneracja to część pracy
Codzienna rutyna pracy powinna być przerywana chwilami na regenerację:
🔁 Co 60–90 minut – kilka minut aktywności: rozciąganie ramion, przysiady, krążenia bioder,
🧘♀️ Po pracy – joga, pilates lub basen – wzmacniają mięśnie głębokie i wspomagają układ krążenia,
🦵 Dbanie o nogi – unikanie długotrwałego stania w bezruchu, unoszenie nóg w czasie przerw.
💡 Warto korzystać z mat antyzmęczeniowych, jeśli pracujesz dłużej w jednym miejscu (np. przy wózku czy w gabinecie zabiegowym).
Podsumowanie: Ergonomia w pracy pielęgniarki to inwestycja w zdrowie
Ergonomia w pracy pielęgniarki oraz wdrożenie jej podstawowych zasad, nie wymaga wielkich zmian – wystarczą świadome nawyki, organizacja przestrzeni i dbanie o regenerację. Dzięki temu można nie tylko uniknąć bolesnych dolegliwości i kontuzji, ale też pracować z większym komfortem i wydajnością.
Zadbaj o siebie – bo tylko zdrowa pielęgniarka może dobrze zadbać o pacjenta.
👉 Więcej o bezpiecznej i zdrowej pracy znajdziesz na naszym blogu, a jeżeli potrzebujesz indywidualnego rozwiązania, skontaktuj się z nami!


